मल्चिंग पेपरचा वापर आता बहुतांश भागातील शेतकरी करू लागले आहेत. मात्र मल्चिंग पेपर चा वापर करताना नेमकी कोणती काळजी घ्यावी. मल्चिंग पेपर वापरताना पाण्याचे नियोजन कसे करावे ? यासारख्या विविध पैलूंबाबबत जाणून घेणे गरजेचे आहे.
मल्चफिल्मची निवड करताना
मल्चचा रंग, आकार व जाडी यानुसार प्रकार आहेत व पिकाच्या गरजेनुसार मल्च ची निवड करायची असते.
- विविध रंगी मल्च चे जे उपायोग सांगिलते जातात त्या नुसार होणारे फायदे प्रत्यक्षात होतीलच असे नाही. तंत्रशुद्ध प्रयोगात वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळे निरीक्षण मिळाले त्यामुळे स्थायी अनुमान निघालेले नाही
- साधारणपणे गरजे नुसार ९० ते १२० से. मी चा पन्हा उपलब्ध असतो.
- भुईमुगात ७ मायक्रोन जाडीचा पेपर वापरायचा असतो. एका वर्षाच्या आत निघणाऱ्या पिकासाठी २० ते २५ मायक्रोन, मध्यम काळाच्या पिकासाठी ४० ते ५० मायक्रोन व बहुवार्षिक पिकासाठी ५० ते १०० मायक्रोन जाडीचा पेपर वापरावा.
मल्चिंग पेपर वापरण्याची पद्धत
- ज्या ठिकाणी मल्चिंगपेपर वापरावयाचे त्या ठिकाणी पीकवाढीच्या पूर्ण ‘ फ्लोरा ’ किंवा पानांचा घेरा आहे, तिथपर्यंत वापरणे आवश्यक आहे.
- जेवढा आवश्यक आहे तेवढा पेपर कापून घ्यावा.
- जिथे वापरायचा त्या ठिकाणी माती, दगड आदी घटक काढून स्वच्छ बेड तयार करून घ्यावा.
- आच्छादनापूर्वी बेड पूर्ण ओला करावा व वाफशावर पेपर अंथरावा. ज्यामुळे हवा व इतर घटक त्यात जाणार नाहीत व बाष्पीभवन रोखले जाईल.
- पीक लागवड अंतरानुसार पेपरचे अंतर ठरविले जाते.
फिल्म वापरतांना घ्यायची काळजी
-
- पेपर जास्त ताणू नये तो ढिला सोडावा.
- जास्त तापमान असताना शक्यतो पेपर अंथरु नये.
- शक्यतो ऊन कमी असताना वापरावा. प्लास्टिक फिल्म सकाळी लवकर किंवा संध्याकाळी अंथरावी.
- ठिबक नळ्यांना इजा पोहोचू नये याची दक्षता घेऊन फिल्मला छिद्रे पाडावीत.
- छिद्रे एकसमान असावीत व फिल्म फाटू नये याची दक्षता घ्यावी. छिद्रे मल्चिंग ड्रीलच्या साह्यानेच पाडावीत.
- मातीचा भराव दोन्ही बाजूस सारखा ठेवावा.
- फिल्मची घडी नेहमी गोल गुंढाळूनच करावी.
- फिल्मला फाटण्यापासून वाचवावे जेणेकरून ती परत वापरता येईल. फिल्मची साठवण सावलीत सुरक्षित ठिकाणी करा.
पाणी देण्याची पद्धत
- मल्चिंग पेपर वापर करण्यापूर्वी पेपर खालून ठिबक सिंचनाच्या नळ्या टाकाव्या.
- शक्यतो भाजीपाला पिकांमध्ये ठिबक सिंचन करणे आवश्यक आहे.
- तुषार सिंचनाचा वापर करून भुईमूग सारख्या पिकात वापर करू शकता. भुईमूगारसंख्या पिकात मोकाट सिंचनसुद्धा करू शकता.
मल्चिंग पेपरचे फायदे
- हे पाणी पूर्णतः आत किंवा बाहेर जाऊ देत नाही.
- बाष्पीभवनामुळे उडून जाणारे पाणी पूर्णतः थांबवते. त्यामुळे पाण्याची बचत होते.
- बाष्पीभवन थांबविल्यामुळे जमिनीतील क्षार वरच्या भागावर येण्याचे प्रमाण थांबते.
- खतांच्या वापरात बचत होते. कारण पाण्यात वाहून जाण्याचे खतांचे प्रमाण कमी होते.
- जमिनीत हानिकारक सूक्ष्मजीवांच्या वाढीस अटकाव होतो.
- वार्षिक ताणाच्या वाढीस प्रतिकार होतो. कारण सूर्यप्रकाश तिथपर्यंत पोहोचत नाही.
- प्लॅस्टिकच्या प्रकाश परिवर्तनामुळे काही किडी-रोग दूर जातात. त्यांचे प्रमाण कमी होते.
- जमिनीचे तापमान वाढते. जमिनीचे निर्जंतुकीकरण होण्यास मदत होते.
- आच्छादन पेपरच्या खाली सूक्ष्म वातावरणनिर्मिती होते. ज्यामध्ये कार्बन डायऑक्साईडचे प्रमाण अधिक असते.
- लाभदायकसूक्ष्मजीवांची क्रिया अधिक होते.
- पेपरखालील जमिनीचे मौलिक गुणधर्म सुधारतात. उगवण २-३ दिवस लवकर होते.
- भुईमुगासारख्या पिकात मुलांवरील गाठींचे प्रमाण वाढते.
- सूत्रकृमींचे प्रमाण कमी होते.
- पावसाच्या थेंबामुळे होणारी जमिनीची धूप थांबते.
सदर सत्रासाठी आपण ही आपल्या कडील माहिती / लेख इतर शेतकऱ्यांच्या सोयीसाठी krushisamrat1@gmail.com या ई-मेल आयडी वर किंवा 8888122799 या नंबरवर पाठवू शकतात. आपण सादर केलेला लेख / माहिती आपले नाव व पत्त्यासह प्रकाशित केली जाईल.
