• About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact
Thursday, April 22, 2021
  • Login
Krushi Samrat
  • होम
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • शासकीय योजना
  • यशोगाथा
  • कायदा
  • अवजारे
  • तंत्रज्ञान
  • हवामान
  • व्हिडिओ
  • हिन्दी
No Result
View All Result
  • होम
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • शासकीय योजना
  • यशोगाथा
  • कायदा
  • अवजारे
  • तंत्रज्ञान
  • हवामान
  • व्हिडिओ
  • हिन्दी
No Result
View All Result
Krushi Samrat
No Result
View All Result
Home शेती

सेंद्रिय शेतीसाठी – कम्पोस्ट निर्मिती

कम्पोस्ट निर्मिती

Girish Khadke by Girish Khadke
June 2, 2019
in शेती, कृषीसम्राट सल्ला, शेतीपुरक उद्योग
0
सेंद्रिय शेतीसाठी – कम्पोस्ट निर्मिती
Share on FacebookShare on WhatsApp

अलीकडे सेंद्रिय शेतीकडे वळणाऱ्या शेतकऱ्यांची संख्या वाढत आहे. सेंद्रिय शेतीसाठी सेंद्रिय खतांसह विविध उपयुक्त निविष्ठा या शेतीवरच तयार केल्यास अधिक स्वस्त पडतात. आजच्या लेखात बायो डायनॅमिक कंपोस्ट, नॅडेप कंपोस्ट तयार करण्याच्या पद्धतींची माहिती घेत आहोत.

१. बायो डायनॅमिक कंपोस्ट 
साहित्य :१) एस – ९ कल्चर

२) शेतातील काडीकचरा

३) कापसाच्या काड्या

४) शेतातील तण

५) कडूनिंबाच्या झाडाची पाने

६) निरगुडीची पाने  एरंडीची पाने  गाजर गवत  गिरीपुष्प  बेशरम

११) ताजे शेण ८ ते १० दिवसांचे

१२) १५०० ते २००० लिटर पाणी.

तयार करण्याची पद्धत
एक टन कंपोस्ट खत तयार करण्यासाठी १५ फूट लांब, ५ फूट रुंद जागा लागते. ती शक्यतो पूर्व-पश्चिम असावी. निवडलेली जागा स्वच्छ करून त्यावर हलका पाण्याचा सडा टाकावा. वरीलप्रमाणे जमा केलेल्या ओल्या व सुक्या काडीकचऱ्यावर पाणी टाकून चांगले भिजवावे. त्यानंतर पहिला १ फुटाचा काडीकचऱ्याचा थर द्यावा. त्यावर पाणी टाकावे. दुसऱ्या ८ ते ३ इंच जाडीच्या थरावर शेणकाला शिंपडावा. १ किलो एस-९ कल्चर १०० लिटर पाण्यात टाकून थोडा वेळ चांगले ढवळावे. हे मिश्रण प्रत्येक थरावर सारख्या प्रमाणात शिंपडावे. त्यानंतर १ फुटापर्यंत जैविक पदार्थ व ओले शेण यांचा थर लावावा. प्रत्येक थरावर एस-९ कल्चरचे द्रावण शिंपडावे. अशाप्रकारे ३ ते ४ फूट उंच ढीग तयार करावा. तो शेणमातीने लिंपून घ्यावा. एक महिन्यानंतर ढिगाला पलटी द्यावी. अशाप्रकारे आठ महिन्यांत उत्तम कंपोस्ट तयार होते.

 

२. नॅडेप कंपोस्ट  

कंपोस्ट खत तयार करण्याच्या निरनिरळ्या पद्धती आहेत. ही पद्धत शेतकरी श्री. नारायण राव देवराव पांढरीपांडे, मु. पुसद, जि.यवतमाळ यांनी येथील गोधन केंद्रात स्वत: प्रयोगशिलतेतून विकसित केली आहे. त्यांच्या नावावरून या पद्धतीला नॅडेप कंपोस्ट पद्धती असे नामकरण करण्यात आले. या पद्धतीचे वैशिष्टय म्हणजे कमी कालावधीत चांगले कुजलेले कंपोस्ट तयार होते.ह्या प्रकारात विशिष्ट पद्धतीची टाकी बांधण्यात येते आणि त्यात खत तयार करण्यात येते .
टाकी बांधण्याची पद्धत :

  • पाणी न साचणारी उंच ठिकाणाची व सावली असणारी जागा निवडावी.
  • टाकीचे बांधकाम शक्यतो भाजक्या विटांमध्ये ९ इंच जाडीचे करावे.
  • टाकीचा आकार १५ फूट लांब, ५ फूट रुंद व ३.५ फूट उंच असावा. बांधकाम करताना टाकीचा तळाचा भाग कठीण स्वरूपाचा करून घ्यावा. वीट बांधकामाच्या प्रत्येक थरानंतर तिसऱ्या थरामध्ये खिडक्या ठेवाव्यात. खिडक्यांची रचना तिरकस रेषेत चारी बाजूंना येईल असे पाहावे.

टाकी भरण्यासाठी सामग्री :  १) १५ टन काडी कचरा, पालापाचोळा, घसकटे इ.

२) ९० ते १०० किलो गाईचे शेणखत व १ गाडी माती.

३) १५०० ते २००० लिटर पाणी.

४) जनावराचे मूत्र उपलब्धतेनुसार.

तयार करण्याची पद्धत
–   सर्व साहित्य एकत्र आणून ठेवावे. साहित्य टाकीत भरण्याआधी आतील भिंतीवर शेण आणि माती यांचे    मिश्रण शिंपडावे.

  • नॅडेप टाकी भरताना पहिला थर देताना तळाला १५ ते ८० सेंमी जाडीचा काडी कचरा, पालापाचोळा, धसकटे इत्यादी घेऊन, त्यावर शेण + पाणी यांचे मिश्रण करून सारख्या प्रमाणात शिंपडावे. त्यावर साधारण ५ ते ६ घमेली माती पसरून टाकावी. आवश्यकतेनुसार पाणी शिंपडावे. अशाप्रकारे एकावर एक थर देऊन नॅडेप बांधकामाच्या वर १.५ फुटापर्यंत भरून घ्यावा. त्यावर माती व शेणाच्या मिश्रणाचा लेप देऊन लिंपून घ्यावे.
  • काही दिवसांनंतर नॅडेप टाकीतील सामग्री खाली दबलेली आढळते. त्या वेळी पुन्हा वरीलप्रमाणे एकावर एक थर देऊन माती व शेणाच्या मिश्रणाचा थर देऊन लिंपून घ्यावे.

https://krushisamrat.com/care-to-be-taken-during-conversion-of-organic-farming-into-organic-farming-1/

सदर सत्रासाठी आपण ही आपल्या कडील माहिती / लेख इतर शेतकऱ्यांच्या सोयीसाठी krushisamrat1@gmail.com या ई-मेल आयडी वर किंवा 8888122799 या नंबरवर पाठवू शकतात. आपण सादर केलेला लेख / माहिती आपले नाव व पत्त्यासह प्रकाशित केली जाईल.

Tags: Krushi SamratOrganic farming - Compost productionकृषी सम्राटसेंद्रिय शेतीसाठी – कम्पोस्ट निर्मिती
Girish Khadke

Girish Khadke

Related Posts

जायद सीजन में भिंडी की खेती 
शेती

जायद सीजन में भिंडी की खेती 

March 12, 2021
लसून लागवडीसाठी जाणून घ्या अनुकूल हवामान व विविध वाण
शेती

लसून लागवडीसाठी जाणून घ्या अनुकूल हवामान व विविध वाण

October 22, 2020
शाश्वत शेतीसाठी मसाला पिके व सुगंधी वनस्पतीची लागवड करावी
शेती

शाश्वत शेतीसाठी मसाला पिके व सुगंधी वनस्पतीची लागवड करावी

October 22, 2020

ताज्या बातम्या

जायद सीजन में भिंडी की खेती 
शेती

जायद सीजन में भिंडी की खेती 

by Girish Khadke
March 12, 2021
उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे
अवजारे

उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे

by Girish Khadke
March 12, 2021
लसून लागवडीसाठी जाणून घ्या अनुकूल हवामान व विविध वाण
शेती

लसून लागवडीसाठी जाणून घ्या अनुकूल हवामान व विविध वाण

by Team Krushi Samrat
October 22, 2020
शाश्वत शेतीसाठी मसाला पिके व सुगंधी वनस्पतीची लागवड करावी
शेती

शाश्वत शेतीसाठी मसाला पिके व सुगंधी वनस्पतीची लागवड करावी

by Team Krushi Samrat
October 22, 2020
रब्बी हंगामात ‘मोहरी’चे पीक फायद्याचे
शेती

रब्बी हंगामात ‘मोहरी’चे पीक फायद्याचे

by Team Krushi Samrat
October 16, 2020
परतीच्या पावसाने हिरावला शेतकऱ्यांच्या तोंडाशी आलेला घास
शेती

परतीच्या पावसाने हिरावला शेतकऱ्यांच्या तोंडाशी आलेला घास

by Team Krushi Samrat
October 16, 2020
खुल्या बाजारात सोयाबीनला मिळतोय अवघ्या दीड हजारांचा भाव
शेती

खुल्या बाजारात सोयाबीनला मिळतोय अवघ्या दीड हजारांचा भाव

by Team Krushi Samrat
October 15, 2020
कमी खर्चात, कमी त्रासात घ्या ‘झेंडू’चे पिक
शेती

कमी खर्चात, कमी त्रासात घ्या ‘झेंडू’चे पिक

by Team Krushi Samrat
October 15, 2020
२०२०-२१ च्या शासकीय खरीप पिकांचे दर निश्चित
शासकीय योजना

२०२०-२१ च्या शासकीय खरीप पिकांचे दर निश्चित

by Team Krushi Samrat
October 10, 2020
Prev Next

About us

Krushi Samrat

कृषी सम्राट हा शेतकऱ्यांसाठी शेतकरी पुत्राने सुरु केलेला एक समूह आहे. आपल्या शेतकऱ्यांना जगभरातील शेतीविषयी माहिती मोफत मिळावी हाच यामागचा एक उद्देश आहे.

Browse by Category

  • Uncategorized
  • अवजारे
  • आयुर्वेदिक नुस्खे
  • कायदा
  • कृषीसम्राट सल्ला
  • तंत्रज्ञान
  • प्रेरणा
  • प्रेरणादायक गोष्टी
  • बातम्या
  • यशोगाथा
  • व्हिडिओ
  • शासकीय योजना
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • हवामान
  • हिन्दी

Recent News

जायद सीजन में भिंडी की खेती 

जायद सीजन में भिंडी की खेती 

March 12, 2021
उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे

उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे

March 12, 2021
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2020 Powered by Tech Drift Solutions.

No Result
View All Result
  • होम
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • शासकीय योजना
  • यशोगाथा
  • कायदा
  • अवजारे
  • तंत्रज्ञान
  • हवामान
  • व्हिडिओ
  • हिन्दी

© 2020 Powered by Tech Drift Solutions.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In