• About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact
Monday, April 19, 2021
  • Login
Krushi Samrat
  • होम
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • शासकीय योजना
  • यशोगाथा
  • कायदा
  • अवजारे
  • तंत्रज्ञान
  • हवामान
  • व्हिडिओ
  • हिन्दी
No Result
View All Result
  • होम
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • शासकीय योजना
  • यशोगाथा
  • कायदा
  • अवजारे
  • तंत्रज्ञान
  • हवामान
  • व्हिडिओ
  • हिन्दी
No Result
View All Result
Krushi Samrat
No Result
View All Result
Home कृषीसम्राट सल्ला

पिक संरक्षण रसायनांचे फवारणी तंत्र भाग-१

रसायनांचे फवारणी

Girish Khadke by Girish Khadke
June 10, 2019
in कृषीसम्राट सल्ला
1
पिक संरक्षण रसायनांचे फवारणी तंत्र भाग-१
Share on FacebookShare on WhatsApp

पेरणीपासून ते काढणीपर्यंत पिकांवर विविध प्रकारच्या किड व रोगांचे आक्रमण होत असते. या किडीचे वेळेवर नियंत्रण न केल्यास उत्पादनामध्ये ३o ते ७o टक्क्यांपर्यंत घट येऊ शकते. ही घट टाळण्यासाठी योग्य वेळी, योग्य रसायन, योग्य पद्धतीने व योग्य साधन वापरून किड व रोग व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे. या लेखात जाणून घेवूयात पिक संरक्षण रसायनांचा सुरक्षित, सुनियोजित व प्रभावी वापर कसा करावा.

 

 

पिक सरंक्षण व्यवस्थापन

किड सर्वेक्षण

साधारणतः आठवड्यातून एक वेळा, तर नियमित तीव्र प्रादुर्भाव क्षेत्रात आठवड्यातून दोन वेळा किडीचे सर्वेक्षण करणे आवश्यक आहे. किडसर्वेक्षणामध्ये किडीची ओळख, अवस्था, जीवनक्रम, मित्र कीटक, त्यांची संख्या तसेच नियंत्रणासाठी किडीची अवस्था इत्यादी माहिती मिळते. नियंत्रणाची वेळ, शिफारशीत कीटकनाशक व त्याची नेमकी किती मात्रा वापरावी, हे ठरवता येते. नियमित सर्वेक्षणामुळे कीटकनाशकांच्या फवारण्या व त्यांची मात्रा कमी करता येते. तसेच, कीटकनाशकांचा संतुलित वापर करता येतो.

एकाच वर्गातील कीटकनाशके पुन्हा पुन्हा वापरल्यास या कीटकनाशकांची किडीमध्ये भिनण्याची प्रक्रिया सारखी असल्यामुळे किड स्वतःमध्ये त्या कीटकनाशकाविरुद्ध संरक्षण यंत्रणा निर्माण करते. त्यालाच आपण किडीमध्ये प्रतिकारशक्ती निर्माण झाली, असे म्हणतो. उदा. रसशोषक किडीचे जीवनचक्र सर्वसाधारण २ ते ३ आठवड्यांचे असल्यामुळे कीटकनाशकाच्या पहिल्या फवारणीतून वाचलेली किडींच्या प्रतिकारक पिढ्या तयार होतात.

फवारणी केंव्हा करावी

नियमित सर्वेक्षणाद्वारे किडींची व त्यांचे परभक्षक कीटकांची संख्या मोजून घ्यावी. किड व परभक्षक कीटकांचे सर्वसाधारण गुणोत्तर १:२ आल्यास पिकामध्ये रासायनिक कीटकनाशकांची फवारणी टाळावी. त्यापूर्वी एकात्मिक किड व्यवस्थापनाचा भाग म्हणून पर्यावरणास सुरक्षित (इकोफ्रेंडली) अशी कीटकनाशके निवडावीत. तसेच किडींचे शत्रू कीटक मारले जाणार नाही याची दक्षता घ्यावी . वनस्पतिजन्य व जैविक कीटकनाशकांचा मोठ्या क्षेत्रावर किंवा गावपातळीवर एकाच वेळी वारंवार वापर कल्यास त्या भागात किडींचा उद्रेक होणार नाही. जैविक कीटकनाशकांच्या वापरास काही मर्यादा आहेत. ही कीटकनाशके वातावरणात आर्द्रता असल्यास व उन्हाची प्रखरता टाळल्यास अधिक प्रभावी ठरतात. जैविक कीटकनाशके न आढळल्यास रासायनिक कीटकनाशकांची फवारणीकरावी.

 

योग्य किटकनाशकांची निवड 

फवारणीपूर्वी कीटकनाशकांची निवड करतांना आपल्या पिकांवर कोणती किड/रोग आहे, याची सर्वेक्षणाद्वारे खातरजमा करणे अत्यंत आवश्यक आहे. उदा. पानावर तपकिरी ठिपके, तपकिरी किंवा काळसर असतील, तर अशी लक्षणे बुरशीजन्य रोगाची आहेत. अनियमित तपकिरी ठिपके,चट्टे खोलगट/तेलकट असेल तर ही लक्षणे जिवाणुजन्य रोगाची, तर पानावर मोझेकसारखे पिवळे/गर्द पिवळे व हिरवे चट्टे, पानाचा अनियमित आकार अशी लक्षणे असतील तर विषाणुजन्य रोग, असे समजावे. किंडीमुळे नुकसान होत असल्यास पाने कुरतडणे, पानाला गोल/अनियमित छिद्रे, खरचटणे, काप, खोडाला छिद्रे इ. लक्षणे असल्यास किडींचा प्रादुर्भाव समजावा. पिकावर किड किंवा रोगाचे निदान झाल्यावर किड कोणत्या प्रकारचा आहे, याची तज्ज्ञांकडून पडताळणी करून घेऊन शिफारशीत कीटकनाशकांचा / बुरशीनाशकाचा नियंत्रणासाठी वापर करावा. किडीसाठी स्पर्शजन्य व पोटविष शिफारशीत कीटकनाशकांची निवड करावी.

पिक संरक्षण रसायनांचे फवारणी तंत्र भाग-२

सदर सत्रासाठी आपण ही आपल्या कडील माहिती / लेख इतर शेतकऱ्यांच्या सोयीसाठी krushisamrat1@gmail.com या ई-मेल आयडी वर किंवा 8888122799 या नंबरवर पाठवू शकतात. आपण सादर केलेला लेख / माहिती आपले नाव व पत्त्यासह प्रकाशित केली जाईल.

Tags: Krushi SamratRasaynachi Fawarani part - 1कृषी सम्राटपिक संरक्षण रसायनांचे फवारणी तंत्र भाग-१
Girish Khadke

Girish Khadke

Related Posts

रबी फसल – गेहू ‘ रोग प्रबंधन ’
शेती

रबी फसल – गेहू ‘ रोग प्रबंधन ’

December 27, 2019
रबी फसल गेहू - किट प्रबंधन
शेती

रबी फसल – गेहू ‘ कीट प्रबंधन ’

December 26, 2019
A1 दुध आणि A2दूध म्हणजे नक्की काय ?
कृषीसम्राट सल्ला

A1 दुध आणि A2दूध म्हणजे नक्की काय ?

September 9, 2019

ताज्या बातम्या

जायद सीजन में भिंडी की खेती 
शेती

जायद सीजन में भिंडी की खेती 

by Girish Khadke
March 12, 2021
उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे
अवजारे

उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे

by Girish Khadke
March 12, 2021
लसून लागवडीसाठी जाणून घ्या अनुकूल हवामान व विविध वाण
शेती

लसून लागवडीसाठी जाणून घ्या अनुकूल हवामान व विविध वाण

by Team Krushi Samrat
October 22, 2020
शाश्वत शेतीसाठी मसाला पिके व सुगंधी वनस्पतीची लागवड करावी
शेती

शाश्वत शेतीसाठी मसाला पिके व सुगंधी वनस्पतीची लागवड करावी

by Team Krushi Samrat
October 22, 2020
रब्बी हंगामात ‘मोहरी’चे पीक फायद्याचे
शेती

रब्बी हंगामात ‘मोहरी’चे पीक फायद्याचे

by Team Krushi Samrat
October 16, 2020
परतीच्या पावसाने हिरावला शेतकऱ्यांच्या तोंडाशी आलेला घास
शेती

परतीच्या पावसाने हिरावला शेतकऱ्यांच्या तोंडाशी आलेला घास

by Team Krushi Samrat
October 16, 2020
खुल्या बाजारात सोयाबीनला मिळतोय अवघ्या दीड हजारांचा भाव
शेती

खुल्या बाजारात सोयाबीनला मिळतोय अवघ्या दीड हजारांचा भाव

by Team Krushi Samrat
October 15, 2020
कमी खर्चात, कमी त्रासात घ्या ‘झेंडू’चे पिक
शेती

कमी खर्चात, कमी त्रासात घ्या ‘झेंडू’चे पिक

by Team Krushi Samrat
October 15, 2020
२०२०-२१ च्या शासकीय खरीप पिकांचे दर निश्चित
शासकीय योजना

२०२०-२१ च्या शासकीय खरीप पिकांचे दर निश्चित

by Team Krushi Samrat
October 10, 2020
Prev Next

About us

Krushi Samrat

कृषी सम्राट हा शेतकऱ्यांसाठी शेतकरी पुत्राने सुरु केलेला एक समूह आहे. आपल्या शेतकऱ्यांना जगभरातील शेतीविषयी माहिती मोफत मिळावी हाच यामागचा एक उद्देश आहे.

Browse by Category

  • Uncategorized
  • अवजारे
  • आयुर्वेदिक नुस्खे
  • कायदा
  • कृषीसम्राट सल्ला
  • तंत्रज्ञान
  • प्रेरणा
  • प्रेरणादायक गोष्टी
  • बातम्या
  • यशोगाथा
  • व्हिडिओ
  • शासकीय योजना
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • हवामान
  • हिन्दी

Recent News

जायद सीजन में भिंडी की खेती 

जायद सीजन में भिंडी की खेती 

March 12, 2021
उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे

उत्पादन में होगा इजाफा – भूमि की तैयारी के लिए करें इन 6 कृषि यंत्रोंसे

March 12, 2021
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2020 Powered by Tech Drift Solutions.

No Result
View All Result
  • होम
  • शेती
  • शेतीपुरक उद्योग
  • शासकीय योजना
  • यशोगाथा
  • कायदा
  • अवजारे
  • तंत्रज्ञान
  • हवामान
  • व्हिडिओ
  • हिन्दी

© 2020 Powered by Tech Drift Solutions.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In